REFRAKTİF CERRAHİ NEDİR?

Miyop, hipermetrop ve astigmat olarak adlandırılan kırma kusurları, uygun koşullar söz konusu olduğunda retraktif cerrahi ile kalıcı olarak tedavi edilebilmektedir.

KIRILMA KUSURLARI

Göz, kabaca bir fotoğraf makinesine benzetilebilir. Dış ortamdan gelen ışınlar gözün kornea (en dışta bulunan saydam tabaka), lens (mercek) gibi kırıcı yüzeylerinden geçerek ağ tabakadaki keskin görmeden sorumlu sarı noktada odaklanır. Işınların farklı bir yerde odaklanmasına kırılma kusuru adı verilir. Kırılma kusurları miyopi, hipermetropi ve astigmatizma olarak 3 farklı grupta incelenebilirler. Bunların dışında 40 yaşın üzerinde göz merceğinin yakını odaklama özelliğinin azalmasından kaynaklanan yakın görme azalmasına presbiyopi adı verilir. Bu durum bir göz hastalığı olmayıp, yaşlanma sürecinin doğal bir sonucudur.

MİYOPİ

Uzağı net görememe olarak tanımlanan miyopi, göze gelen ışınların ağ tabakanın önünde odaklanması durumudur. En sık gözün ön-arka ekseninin normalden uzun olmasına bağlı gelişir. Yapısal bir özelliktir ve genetik geçişi sıktır. Genelde okul çağında başlar ve büyüme süreci devam ettikçe artış gösterir.

HİPERMETROPİ

Genel olarak yakını iyi görememedir. Bu kişilerde uzak görme de bulanık olabilir. Göze gelen ışınların ağ tabakanın arkasında odaklanması sonucu meydana gelir. Miyopinin tam tersi burada göz yapısı normale göre daha ufaktır. Yapısal ve kalıtsal özellikler hipermetropun en sık sebebidir. Tedavi edilmeyen hipermetropi çocuklarda göz tembelliği riskini arttırır. Bu nedenle okul çağı öncesi tüm çocukların göz muayenesi olması gereklidir.

ASTİGMATİZMA

Korneanın ışığı kırma gücünün değişik meridyenlerde farklı olmasından kaynaklanır. Astigmatizma her mesafede bulanık görme yapan bir göz rahatsızlığıdır. Yapısal olabileceği gibi kornea tabasında değişime yol açabilen dejeneretif hastalıklar, enfeksiyonlar ve travmalar sonucu da oluşabilmektedir.

REFRAKTİF CERRAHİ

EXCİMER LASER

Excimer Laser tedavisi tüm dünyada 50 milyondan fazla insanın gözlük ve kontak lensten kurtulmalarını sağlayan bir tedavi yöntemidir. Halk arasında Göz Çizdirme olarak da bilinen Excimer laser, Ar-F gazı kullanarak 193 nm dalga boyunda ultraviyole ışık üreten bir cihazdır. Burada oluşan laser ışını hedeflenen dokuyu istenilen kalınlık ve genişlikte ortadan kaldırır böylece göz'ün en dışında bulunan kornea tabakasında kalıcı bir değişim meydana gelerek miyop, hipermetrop ya da astigmatın tedavisi gerçekleşmiş olur. LASİK, FemtoLASİK Lasek ve PRK Excimer laser tedavisinin değişik uygulanma biçimleridir.

LASİK NEDİR? KİMLERE UYGULANABİLİR?

LASİK kırılma kusurlarının tedavisinde en sık kullanılan yöntemdir. 18 yaşını dolduran ve son bir yılda gözlük numarasında değişim olmayan hastalar bu tedaviye adaydır. LASİK uygulanabilmesi için göz'deki kırılma kusurunun ve göz'ün yapısının uygun olması gerekmektedir. Bu amaçla tüm aday hastalara ayrıntılı bir göz muayenesinin yanı sıra kornea

tabakasının özelliklerini gösteren bir dizi tetkik uygulanır.

LASİK ile 12.0 dereceye kadar miyopi, 6 dereceye kadar hipermetrop ve astigmat tedavi edilebilmektedir. LASİK öncesinde kontakt lens kullanımına ara verilmesi önemlidir. Yumuşak lens kullanan hastaların en az bir, sert lens kullananların en az üç hafta lens kullanmaması uygun olacaktır.

Kimlere LASİK Uygulanmaz?

• Başta keratakonus olmak üzere kornea da yapısal bozukluğu olan hastalar kornea kalınlığı belli bir limitin altında olanlar,
• Şiddetli göz kuruluğu olanlar,
• Diyabet hastaları ve romatizmal hastalığı olanlar,
• Hamile ve süt veren kadınlar göz'ünde katarakt, glokom, enfeksiyon gibi rahatsızlıkları olanlar

​LASİK Nasıl yapılır?

LASİK yönteminde öncelikle göz'ün en dışında bulunan kornea tabakasına 1-2 damla anestezik damla ile uyuşturulur. Böylece hasta müdahale boyunca herhangi bir ağrı hissetmez. İstemsiz kapak hareketlerini önlemek için blefarosta adındaki bir alet kapaklara yerleştirilir.

Daha sonra vakum halkası ile göz de düzgün bir yüzey sağlanarak mikrokeratom adlı aletle kornea tabakasında yaklaşık 0.12 mm'lik bir kesi yapılır. Oluşan fleb (kapak) kaldırılarak altta kalan kornea dokusuna Excimer laser işlemi uygulanır. Son olarak fleb aynı bölgeye yerleştirilerek operasyon sonlandırılır. Tüm bu işlemler iki göz için ortalama 5 dakikada gerçekleştirilmekte ve bu süreçte ağrı hissedilmemektedir. LASİK sonrasında gözler kapatılmaz, aynı gün mümkün olduğu kadar gözlerin dinlendirilmesi önerilir.

Ortalama 1 hafta süresince göz damlaları kullanılır. Bu süre boyunca denize ya da havuza girilmesi, göz makyajı yapılması ve gözlerin şiddetli şekilde ovulması tavsiye edilmez.

LASİK Avantajları

LASİK tedavisinin en önemli avantajı hastaya sağladığı konfordur. Göz yapısı uygun olan hastalarda LASİK yöntemi, yüksek gözlük derecelerini bile etkili bir şekilde düzeltebilir. İyileşme son derece hızlı gerçekleşir ve tedaviden sonra saatler içerisinde hasta kaliteli bir görüşe sahip olabilir. Ağrı, sulanma ve batma problemleri en geç 12 saat içerisinde geçer ve tedaviden bir gün sonra kişi normal hayatına geri dönebilir, işine devam edebilir. Ameliyat sonrası göz damlalarını kullanma süreci ortalama 1 haftadır.

LASİK Komplikasyonları

LASİK tedavisi gözün en dış tabakasında gerçekleşen bir tedavidir. Dolayısıyla göz içindeki yapılara zarar vermesi söz konusu değildir. Bunun yanında çok ender olarak kornea'dan fleb kaldırılması aşamasında bazı sorunlar yaşanabileceği gibi, tedavi sonrasında da enfeksiyon, alerji ve derecenin yetersiz düzeltilmesi gibi problemler görülebilir. Bu problemler LASİK tedavisini uygulayan hekim ve kullanılan laser cihazının kalitesi ile direk bağlantılı olarak gelişir. LASİK yaptırmadan önce Excimer laser cihazının kalitesi özellikle FDA onayı mutlaka sorgulanmalıdır.

PRK-LASEK

Excimer laser ile kırılma kusurları tedavisinde LASİK, (kornea'dan fleb kaldırılarak uygulanan yöntem) tüm dünyada standart tedavi olarak uygulanmaktadır. Ancak her hastanın kornea yapısı bu tedavi için uygun olmayabilir. Bu gibi durumlarda yüzeysel tedaviler tercih edilmelidir. Uygun yöntem seçilerek yapıldığında uzun dönem sonuçları LASİK ile aynı olan bu tedavilerde en büyük dezavantajı iyileşme süresinin bir miktar uzun olmasıdır.

PRK

Excimer laser tedavisinde ilk uygulanan yöntemdir. Göz'ün saydam kornea tabakasının en dış bölümünde yer alan epitel mekanik olarak kaldırılır ve Excimer laser tedavisi uygulanır. İşlem esnasında herhangi bir ağrı hissedilmez. Hastanın göz'üne kontakt lens takılır 2-3 gün içinde iyileşme gerçekleşir. Özellikle düşük numaraların tedavisinde başarılı bir yöntemdir.

Dezavantajı iyileşme döneminde ağrı hissedilmesi ile özellikle yüksek numaraların tedavisinde haze (bulanıklık) ve regresyon (gözlük numarasının bir miktar geri gelmesi) riskinin yüksek olmasıdır.

LASEK

Bu tedavi yönteminde epitel tabakası PRK 'da olduğu gibi ortadan kaldırılmaz, seyreltilmiş alkol solüsyonu ile serbestleştirilir, laser tedavisi uygulandıktan sonra tekrar yerine yerleştirilir. Yaklaşık 4-5 gün süre ile bandaj kontakt lens uygulaması sonrası iyileşme tamamlanır. Yerinde bırakılan epitel tabakası bir bariyer vazifesi görerek hem operasyon sonrası görülen ağrıyı azaltmakta hem de PRK'ya göre haze ve regresyon riski daha az olmaktadır.

FEMTO-LASİK

LASİK tedavisinde en önemli aşama korneanın üst kısmından fleb adı verilen bir kapakçık oluşturulmasıdır. Fleb oluşturulması için son yıllarda femtosaniye laser teknolojisi kullanılmaya başlanmıştır. Femtosaniye laser doku içinde istenilen derinlik, genişlik ve şekilde kesi oluşturabilen bir cihazdır.

Avantajları:

• Bu cihaz sayesinde daha önce kullanılan mikrokeratom sistemlerinde görülebilen komplikasyonlar neredeyse ortadan kalkmıştır.
• Femtosaniye laserle kişinin kırılma kusuruna özel flebler oluşturulabilir
• Özellikle hipermetrop ve astigmat tedavisinde sonuçları daha başarılıdır
• Femtosaniye laser fleblerinde kornea biomekaniği daha iyi korunmaktadır
• İstenilen kalınlıkta fleb kaldırabildiğinden özellikle kornea kalınlığı sınır değerlerde olan hastalarda LASİK uygulanabilmektedir.
• Fleb arayüzeyi daha pürüzsüz olduğundan Laser tedavisi sonrasında daha az aberasyon (Işık sapması) gelişmektedir.
• Femtosaniye fleblerinde özellikle ileri yaştaki hastalarda gözlenen göz kuruluğu gelişmesi riski daha azdır
• Femtosaniye laser sistemleri ile fleb oluşturmanın yanısıra korneal implantlar takılabilmekte, keratoplasti (kornea nakli) ve astigmatik keratotomi işlemleri yapılabilmektedir.

FAKİK LENS CERRAHİSİ

Kornea yapısı ya da refraksiyon kusurunun derecesi Excimer laser tedavisine uygun olmayan 20-45 yaş arasındaki kişilerde tercih edilen bir yöntemdir.

Fakik lenslerin ön ya da arka kamaraya takılabilen 3 farklı tipi vardır.

• Açı destekli
• İrise fiske
• Sulcusa yerleşen

Bu lens'lerin takılabilmesi için endotel sayısı, ön kamara derinliği gibi kişisel özelliklerin uygun olması gerekir.

REFRAKTİF LENS DEĞİŞİM,

45 yaşın üzerinde miyop, hipermetrop, astigmat ve presbiyopinin (yaşlılığa bağlı yakın odaklama güçlüğü) tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Özellikle son zamanlarda gelişen Torik (astigmatı düzelten) ve Multifokal (hem yakın hem uzak görüş sağlayan) lensler kullanılabilmektedir.

Düzenleyen: Prof. Dr. Ahmet Özer