KATARAKT NEDİR?

Katarakt net görmeyi sağlayan doğal lensin (merceğin) saydamlığını yitirerek görmeye engel olmasıdır. Hastalar, opaklaşmış doğal mercek nedeniyle buğulanmış bir camın arkasından bakıyormuş gibi görürler.

KATARAKT BELİRTİLERİ NELERDİR?

Kataraktın en belirgin belirtileri arasında görme seviyesinde azalma, gece görüşünde bozulma, ışığa hassasiyet, gözlük numaralarının sık değişmesi, renklerde bulanıklaşma ve çift görme gibi sorunlar bulunur. Katarakt ilerledikçe görmeyi belirgin olarak azaltarak hastanın yaşantısını olumsuz etkilemeye başlar.

Katarakt, çoğunlukla ileri yaşlarda görülmekle birlikte;

• Yenidoğan bebeklerde doğumsal olarak,
• Diyabet hastalarında yüksek kan şekerine bağlı olarak,
• Uzun süreli kortizonlu ilaç kullanan hastalarda veya
• Göze gelen travmalar sonrasında da görülebilir.

Halk arasında “göze perde inmesi” olarak da tanımlanabilmektedir.

KATARAKT NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Kataraktın tek tedavisi cerrahidir, ilaçla veya gözlükle tedavi edilmez. Günümüzde katarakt ameliyatı, "Fakoemülsifikasyon" tekniği ile yapılmaktadır. Katarakt ameliyatı için kullanılan teknoloji ve göz içine konulan merceğin kalitesi ameliyatın başarısını ve en önemlisi hastanın görme kalitesini belirler.

KATARAKT AMELİYATI ÇEŞİTLERİ VE YÖNTEMLERİ

Katarakt ameliyatında "Fakoemülsifikasyon (FAKO)" dediğimiz yöntemi kullanıyoruz. Bu yöntemde ultrason enerjisi kullanılmaktadır. Gözde saydamlığını kaybetmiş ve net görememeye sebep olan doğal merceğin yerine geçen göz içi mercek seçimi, operasyonunun hasta için kazanımlarında belirleyici en önemli etkendir. Kataraktın yanı sıra, yakın, uzak ve orta mesafedeki görme kusurlarına da çözüm getirebilen göz içi mercekler; monofokal (tek odaklı), bifokal (çift odaklı) ve tri-fokal (üç odaklı) olmak üzere üçe ayrılır

Günümüzde "Femtosaniye lazer" de FAKO tekniğiyle birlikte kullanılmaktadır. Bu işleme "Femto – FAKO" adı verilmektedir.

AMELİYAT NASIL YAPILIR?

Katarakt ameliyatı, modern tekniklerin gelişimi ile iğnesiz, narkozsuz ve ağrısız bir şekilde gerçekleştirilerek, hasta aynı gün eve dönebilmektedir. Katarakt ameliyatı öncesinde, göz içinde kullanılacak merceğin kalitesi, hekimin tecrübesi ameliyatın başarısı açısından büyük önem taşır. Ameliyat, sıklıkla göze uyuşturucu damla ile (topikal) yapılabilmektedir. Ameliyat yaklaşık yarım saat sürmektedir.

Önce giriş kesileri gerçekleştirilip, daha sonra kataraktlı mercek FAKO ile temizlenerek, göz içine yapay mercek konulmaktadır.

RİSKLERİ NELERDİR?

Ameliyat sırasında kataraktlı merceğin kapsülünün delinmesi ve katarakt parçalarının göz içine düşmesi gibi komplikasyonlar gelişebilir. Bu takdirde aynı seansta veya ikinci bir seansta parçaların temizlenmesi gerekebilir.

Ameliyat sonrasında ise gözün mikrop kapması (endoftalmi), retina dekolmanı (sinir tabakasında ayrışma), kornea ödemi (şeffaf tabakanın şişmesi), Irvin Gass Sendromu (görme merkezinin ödemlenmesi) gibi komplikasyonlar gelişebilir.

AMELİYAT ÖNCESİ

Ameliyat öncesinde her zaman kullandığınız ilaç ve göz damlalarınızı kullanmaya devam edilmekle birlikte, bu konuda göz doktorunuzu mutlaka bilgilendirmeniz gerekmektedir.

AMELİYAT SONRASI

Ameliyatın ertesi günü göz kontrolünüz yapılır. Bir ay boyunca kullanacağınız göz damlalarınız, göz doktorunuz tarafından size tarif edilir. Ameliyattan 1 hafta sonra tekrar göz kontrolünüz yapılır. Ameliyattan 1 ay sonra ise gözlük muayeneniz gerçekleştirilir.

Göz içine uzak-yakın bir arada (trifokal) mercek takıldıysa, gözlük kullanmanıza gerek kalmaz. Ancak göz içine uzak merceği takıldıysa, yakın (okuma) için gözlük takmanız gerekir.

Göze hangi tip mercek takılırsa takılsın, göz derecesinin %100 sıfır olacağının garantisi yoktur. Genellikle %80-90 gözlüksüzlük beklentisi mevcuttur.

KATARAKT AMELİYATI SONRASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

• Ameliyat sonrası reçete edilen göz damlalarını düzenli kullanmalı, ihmal etmemelidir.
• Damla damlatmadan önce eller yıkanmalıdır.
• İlk 1 hafta boyunca gözler ovuşturulmamalıdır.
• Saçlar yıkanırken saçlardan akan kirli ve köpüklü su göze değmemelidir.
• İlk 1 hafta ağır kaldırılmamalıdır.
• Ayrıca ilk 1 hafta gözde şiddetli ağrı ve çapaklanma olursa, derhal göz doktoruna başvurulmalıdır.

AKILLI MERCEK SEÇENEKLERİ

Tri-fokal Akıllı Mercek

Akıllı mercek operasyonu, uzak ve yakın problemleri yaşayan veya katarakt ameliyatı olmak isteyen kişiler için uygulanan bir tedavi yöntemidir. Trifokal lensler, tasarımına bağlı olarak yakın-uzak ve orta mesafe diyebileceğimiz odaklama özelliğine sahip merceklerdir. Bu ameliyatlarda takılan mercekler ömür boyu göz içinde kalır. Yani hastaların takıp çıkarttıkları kontakt lens gibi bir mercek değildir. Hekim tarafından gözün içine yerleştirilir. Lensin alerji yapması veya doku tarafından kabul edilmemesi mümkün değildir.

Bu ameliyat öncesinde hastanın detaylı bilgilendirilmesi çok önem taşır. Uygun hasta seçimi, uygun teknik, ameliyatın gerçekleştirildiği kurumun ve hekimin tecrübesi ve tabi ki doğru mercek seçimiyle yapılacak bu ameliyattan hasta da hekim de en iyi sonucu alacaktır.

Başarıyı neler etkiler? Mercek seçimi ve doğru uygulanması, bu cerrahinin en önemli tarafıdır. Hastanın gözüne uygulanacak lensin tipi, derecesi, göze nasıl bir açıyla yerleştirileceği, yapılan ölçümlere göre lens numarasının (hem astigmat hem uzak ve yakını düzeltebilecek) tam tespit edilmesi önemli ve deneyim isteyen bir uygulamadır.

Hastanın yüksek numaralı gözlüklerinden kurtulması ve bir daha gözlük kullanmadan yaşamına devam etmesini de sağlayan bu mercekler ömür boyu kaliteli görüş imkanı sağlamaktadır.

Trifokal mercekler üç odaklıdır. Bu mercekler takıldığında, uzak, yakın ve orta mesafe sorunlarını ortadan kaldırarak 40 cm ile 2 metre arasında kalan mesafeyi de net görmenizi sağlayacaktır.

Düzenleyen: Prof. Dr. Ahmet Özer